Het belang van een kritische massa is onontbeerlijk, net zoals democratische dialoog en co-creatieve samenwerking. Proefondervindelijk onderzoek wijst uit dat theorie en praktijk nog mijlenver uit elkaar liggen, niet in het minst komt hier de werking van de menselijke psyche tot uiting. Tal van psychische afweermechanismen uiten zich op een blokkerende manier, in het verlengde een reeks clichés en platitudes die geen progressie toelaten.
Oriëntatie
Anders gezegd, aan oplossingen is geen gebrek maar dat wil niet zeggen dat ze ook vlot toegang krijgen tot het maatschappelijke bewustzijn. In deze context is het werkelijk verbazingwekkend hoe eenvoud telkens opnieuw op een zijspoor gezet wordt. Het verwisselen van denkkaders en contexten leidt vaak tot wat we ‘non-dialoog’ kunnen noemen. In de vakliteratuur vinden we hierover een massa aan informatie, veel vaker zijn we onwetend over deze dynamieken die zich aan de oppervlakte manifesteren. Het is alsof de psyche een spelletje speelt met zichzelf en zich daar niet eens bewust van is. En dit is geen zaak van absoluut naar schuldigen te zoeken, het is een kwestie van bewustwording, inzicht en zelfkennis. Meer in het bijzonder vinden we een spelbreker in het Dunning-Krugereffect.
Dunning-krugereffect
Het dunning-krugereffect is een psychisch verschijnsel. Het treedt op bij incompetente mensen die juist door hun incompetentie het metacognitieve vermogen missen om in te zien dat hun keuzes en conclusies soms verkeerd zijn. Incompetente mensen overschatten nogal eens hun eigen kunnen, en daardoor wanen ze zich bovengemiddeld competent. Mensen die werkelijk bovengemiddeld competent zijn, hebben daarentegen de neiging hun eigen kunnen te onderschatten. Minder competente mensen slaan zodoende hun eigen capaciteiten hoger aan dan zij die veel competenter zijn.
Intellectueel zelfvertrouwen
Dat kan een verklaring zijn voor het gebrek aan intellectueel zelfvertrouwen waar sommige competente mensen mee kampen, zij gaan ervan uit dat anderen net zo capabel zijn als zijzelf. Incompetente mensen vergissen zich dus doordat ze zichzelf te hoog inschatten, terwijl competente mensen zich vergissen doordat ze anderen te hoog inschatten. Het verschijnsel is waargenomen door tal van filosofen, onder wie de Brit Bertrand Russell, die er het volgende over opmerkte: “In de wereld van vandaag lopen de domkoppen over van zelfverzekerdheid, terwijl de slimmeriken een en al twijfel zijn”.
Kapitale denkfouten
Met de Financiële Relativiteitstheorie en het Reverse Debt System gaan we naar de bron van onze problemen, vrijwel spontaan ontbloten zich een aantal kapitale denkfouten die een (psychische) blokkade vormen. Dit geeft de schijn dat het denken quasi letterlijk ‘vastgeroest’ zit en geen tegenspraak duldt ondanks de neutraal aangeleverde bewijslast. Realisme ontpopt zich hierdoor als dogmatisme, niet zozeer omwille van een meningsverschil dan wel door foutieve stellingen voor waar te nemen en daar het betoog/beleid op verder te bouwen.
Nuchtere waarneming
Deze waarneming geldt vaak voor diegenen die beweren ‘expert’ te zijn, in het verlengde wordt de leek om de tuin geleid maar die stelt zich doorgaans geen extra vragen. De leek loopt hierdoor het risico om – nietsvermoedend – de speelbal te worden van diegenen waar ze vertrouwen in stellen omwille van hun ‘deskundigheid’. Het ‘buikgevoel’ zegt echter heel andere dingen, dit uit zich vaak in verplaatsing van ongenoegen zonder diepgaander besef over ‘het waarom’. Zonder in detail te treden de belangrijkste kapitale denkfouten.
- Deflatie versus lening
Met de Financiële Relativiteitstheorie maken we gebruik van deflatie waardoor spontaan neutraal geld vrijkomt in het economische circuit. Binnen dit denkkader uiten zich twee kapitale denkfouten die we tot dezelfde cluster kunnen rekenen. Enerzijds wordt gesteld dat deflatie onhoudbaar is aangezien de lening niet onderhevig is aan de deflatoire tendens. Dit is appelen met peren vergelijken en derhalve inkonsekwent, bij inflatie zou wel een correctiefactor gelden maar bij deflatie niet. Dit is een eerste kapitale denkfout. De tweede is de stelling dat bij deflatie geld uit het circuit genomen zou worden, dit gaat totaal voorbij aan het neutrale geld dat spontaan vrijkomt bij deflatie. De Financiële Relativiteitstheorie bewijst dat beide aannames foutief zijn, deze aanhouden betekent een dogmatische blokkade met zware gevolgen voor het economische herstel dat we zeggen te ambiëren.
- Neutraal geld en verhoging prijzen
De Quantitative Easening For Debt is een vereenvoudigde vorm van de Financiële Relativiteitstheorie, het resultaat is hetzelfde in die zin dat neutraal geld wordt toegevoegd aan het economische circuit. Binnen deze context uit de kapitale denkfout zich in de stelling dat prijzen automatisch zullen verhogen. Er is geen enkele economische wet die deze stelling kan bevestigen, in laatste instantie kunnen we dit begrijpen als een dogmatische reflex tengevolge de courante systeemconfiguratie die – vrijwel onbewust – dit soort denken laat ontstaan. Ook deze denkfout vormt een blokkade, hiermee voorbijgaand aan het feit dat een QEFD alle schulden als sneeuw voor de zon laat verdwijnen. Anders gezegd, deze vorm van psychische inflatie is kortzichtig en niet doordacht, economisch niet rechtsgeldig maar wel met een immense sociale impact.
- Geld=schuld
Een derde kapitale denkfout is de aanname ‘geld=schuld’, enerzijds valt het niet ontkennen dat het systeem zo geconfigureerd werd maar de stelling lijkt onwrikbaar ingeburgerd te zijn. Het Reverse Debt System bewijst dat dit een dogma betreft, we kunnen immers ook alle schulden afleiden naar het ‘niets’ waar ze oorspronkelijk vandaan komen. Met de aanname ‘geld=schuld’ wordt voorbij gegaan aan het economische grondbeginsel dat geld neutraal is. Veel beleidsbeslissingen worden genomen binnen het hedendaagse denkkader met nadelige neveneffecten voor het algemeen welzijn. Met het Reverse Debt System wordt het mogelijk dit dogma op een vreedzame manier te doorbreken opdat het economische herstel zich in versneld tempo kan voltrekken.
Non-dialoog
De combinatie van al deze elementen maakt ons probleem enkel maar erger, leidend tot een soort van ‘non-dialoog’ waarbij de oplossingen ondermijnd worden door de kapitale denkfouten. Op deze manier wordt het quasi onmogelijk om tot economisch herstel te komen en dat zou betekenen dat we een sociaal drama in stand houden, zelfs cultiveren en daarmee op de spits drijven. De situatie is van dien aard dat ze bijna ongeloofwaardig wordt maar toch pretenderen sommigen onderlegd te zijn in toegepaste economische wetenschappen. Het is alsof we letterlijk gevangen zitten in een soort denken dat elke flexibiliteit mist maar zich wel competent voordoet, een zeer pijnlijke vergissing zo nu bewezen wordt.
Democratie
De waarachtigheid van Einsteins stelling komt hiermee nogmaals tot uiting, de mensheid krijgt haar problemen niet opgelost binnen hetzelfde denken dan waarin ze veroorzaakt worden. De slotsom mag misschien nog veel erger zijn, we baseren het beleid op letterlijk te nemen kapitale denkfouten om vervolgens met regelmaat in een economische crises te verzanden. De sociale impact is immens, het is simpelweg mensonterend en een democratie onwaardig.
Chaospunt 